داروشناسی بومی درختچه تنگرس (Amygdalus lycioides Spach var. horrida) در شرق استان اصفهان

مقدمه: ثبت دانش بومی طب سنتی اغلب منجر به کشف داروهای جدید شده و از نابودی و فراموش شدن آن جلوگیری می‌کند. هدف: ثبت استفاده‌های دارویی درختچه تنگرس در طب سنتی مردم محلی مناطق شهرستان نائین و خور و بیابانک در شمال استان اصفهان می‌باشد. روش بررسی: اطلاعات داروشناسی بومی از طریق نمونه‌گیری گلوله برفی، مشاهده مشارکتی و مصاحبه نیمه ساختار یافته با 120 نفر از مطلعین محلی انجام شد. سؤالات مورد مصاحبه شامل مشخصات مصاحبه‌شوندگان، نام محلی گیاه، خواص درمانی، علائم بیماری، اندام مورد استفاده، طرز تهیه، نحوه مصرف، مقدار مصرف، میزان اثر دارو، عوارض جانبی، داروهای همراه یا جایگزین برای درمان بود و علاوه بر آن، در مورد اینکه آیا مطلعین از این گیاه جهت مصارف درمانی استفاده نموده‌اند، نیز بررسی شد. نتایج: در طب سنتی منطقه مورد مطالعه از تنگرس برای درمان دیابت، چربی خون، فشارخون، التهاب پروستات، سنگ کلیه، درد، یبوست، سرماخوردگی، آسم و به عنوان داروی مدر استفاده می‌شود. 98 درصد از مطلعین با استفاده از اندام هوایی گیاه به خواص دارویی موردنظر دست‌ یافته‌اند. نتیجه‌گیری: درمان چربی خون، التهاب پروستات و سنگ کلیه با استفاده از شاخه گیاه برا 38 ی اولین بار در طب سنتی منطقه گزارش شده است. همچنین نتایج حاکی از این است که برای مصارف دارویی نیاز به استفاده از ریشه 38 گیاه نمی‌باشد.